Bert-Jan Dokter: Kan ik überhaupt nog wel raadslid zijn?

De historische sfeer van politiek Oldebroek wordt verguisd. Gezamenlijke verantwoordelijkheid nemen voor gezamenlijke standpunten is zó 2009. Datgene wat onderling verschilt, dat is het belangrijkste politieke middel geworden in Oldebroek. Sinds de campagne voor gemeenteraadsverkiezingen van 2010 hoort ook het, te pas en te onpas, ter discussie stellen van elkaars integriteit daarbij. Op zich een goede zaak. Waakzaamheid voor integer handelen hoort in voortdurend bewustzijn van het openbaar bestuur. Er komen zoveel belangen voorbij en de kans bestaat nu eenmaal dat je in je rol vastroest en het vrije zicht op het algemeen belang verliest.

Schaduwzijde is dat integriteit ook ter discussie gesteld wordt zonder dat dit leidt tot een transparante eind conclusie. Wanneer ‘de schijn’ wordt oproepen en een blazoen besmet, zónder een eindconclusie.

Een raadslid of wethouder dient, in mijn ogen, af te wegen hoe het zit met de persoonlijke betrokkenheid. De wereld om hem/haar heen moet dezelfde wakkere blik houden op wederzijdse integriteit. Niet alleen of die ander integer handelt, ook of de integriteit van de ander niet onnodig of onterecht wordt geschaad. Integer handelen is óók de integriteit van een ander bewaken.

Kunstgras
Tijdens de raadsvergadering van 15 november 2012 werd door meerdere fracties gevraagd naar de positie van een ChristenUnie-raadslid. Behandeld werd de aankoop van Erica Terpstrahal plus gronden en voorzieningen (waaronder kunstgras). Datzelfde raadslid is sinds enkele maanden ook voorzitter van een voetbalvereniging op steenworp afstand en had al publiekelijk aangekondigd daarom zijn raadszetel af te staan. En bovendien een eerdere vergadering zélf uitgesproken dat hij door die dubbelrol niet kon deelnemen aan beraadslagingen die de voetbalverenigingen aangingen.

Twee uur voor de vergadering van 15 november rolde echter een door dat raadslid gesigneerd amendement in de mailbox van de raadsleden waarin de ChristenUnie/SGP raadsmeerderheid een expliciet besluit van de gemeenteraad aankondigde in relatie tot kunstgras voor voetbalverenigingen. Had géén van de 5 overige ChristenUnie-raadsleden bedacht dat er dus nóg 5 raadsleden waren die dat amendement hadden kunnen uitbrengen én verdedigen? Nee, de voorzitter van de belanghebbende voetbalvereniging mocht dat doen. Hoe breng je jezelf en het beeld over openbaar bestuur in wankele zone? Op deze manier.

Bij de PvdA Oldebroek hebben we ook zo’n situatie gehad. Bij besluitvorming over doorsluizen van publieke omroepgelden voor de lokale omroep kwam onze tweekoppige fractie in een spagaat. Beiden als vrijwilliger verbonden aan diezelfde omroep. Het leidde tot de keuze dat we in voorbereiding en besluitvorming onze mond moesten houden. Onder andere de ChristenUnie roemde ons voor die houding. Wij zaten tandenknarsend bij de behandelingen. De PvdA (en haar kiezers) monddood. Het kon in onze ogen niet anders om 100% transparantie te garanderen richting de samenleving.

De ChristenUnie reageerde op 15 november gebeten en verbaasd op de vragen van diverse raadsleden over de woordvoering en besluitvorming. Het betreffende raadslid vroeg schorsing met zijn fractie en kwam terug met melding dat hij zich ontrok aan de beraadslagingen. Het gevolg: de verhouding tussen coalitie en oppositie van 10-9 was ineens 9-9. U voelt hem al….?

De theorie
Nu de aanleiding van dit hele betoog. De coalitie deed namelijk compleet overvallen en stom verbaasd over de vragen aan het ChristenUnie-raadslid en zat de rest van de avond zichtbaar mokkend aan de raadstafel. Op zich al een opmerkelijke situatie, gezien de overduidelijke feiten. Een optelsom van verdere gebeurtenissen en informatie van de zijlijn deden bij mij het kwartje vallen.

In de achterkamertjes is de situatie weldegelijk vooraf ingeschat en uitgekauwd. Er was vooraf al ingeschat dat de meerderheid van 1 zetel op het ET-hal- en kunstgras besluit onder spanning stond door de positie van de voetbalvoorzitter in de gelederen. Daarop is in de achterkamertjes tactiek bepaald.

Bron vaders
Twee raadsleden in de oppositie hebben namelijk beiden kinderen. Op zich niet strafbaar. Die kinderen gaan echter naar school. Naar Christelijke Basisschool De Bron in Wezep, welteverstaan. Dat schijnt wél strafbaar te zijn. De ‘zwakke plek’ in de oppositie is uitgezocht en gevonden! Achter de schermen werden de beide vaders gemasseerd met de opmerking dat er ‘een mogelijke schijn van belangenverstrengeling’ aanwezig is. Als de beide ‘De Bron vaders’ uit de beraadslagingen zouden stappen gold er immers een nieuwe stand: coalitie – oppositie: 9 tegen 7. Jazeker, geachte lezer, dit is de nieuwe politiek in Oldebroek.

De beide ‘De Bron vaders’ hebben er belang bij dat hun kinderen geen grote afstanden moeten lopen over diverse doorgaande wegen om naar gymles te gaan. En kunnen daardoor geen zuivere besluiten meer nemen in de gemeenteraad. Dat moet dan de redenatie zijn. En de directeur van De Bron was ook nog eens de woordvoerder van het succesvolle gezamenlijke verzet van de basisscholen uit Wezep en Hattemerbroek tegen het raadsvoorstel. Het besluit over de aankoop van de ET-hal hield immers in dat de 3 basisschool gymzalen in Wezep en Hattemerbroek werden gesloopt om geld voor aankoop en exploitatie van de ET-hal rond te krijgen.

Opmerkelijk is dat de ABO ‘De Bron vader’ voorafgaande aan de vergadering al was gewaarschuwd over diens ‘mogelijk onhoudbare positie’. De andere ‘De Bron vader’ kreeg zijn ‘belangenspagaat’ tijdens een schorsing in de raadsvergadering ‘du moment’ ingefluisterd. Ik zal u proberen weer te geven wat er in laatstgenoemde raadslid omging.

De ingefluisterde mededeling vanuit de achterkamers dat mijn dochter een ‘De Bron kind’ is en ik dus persoonlijke belangen heb bij het te nemen besluit leidde bij mij tot een moment van overdenking. Heb ik inmiddels inderdaad zo’n regentesk en rol-blind karakter ontwikkeld dat ik niet eens meer nadenk over de verbanden, publieke transparantie, belangen en verantwoordelijkheden waarmee ik aan de raadstafel zit? Moest ook ik opstaan en aankondigen dat ik niet alleen een kind bij CBS De Bron heb ondergebracht voor onderwijs, maar zélfs ook een ander kind op het Agnieten College? Dat ik ooit CBS De Meidoorn heb doorlopen en MAVO De Weidebeek? Dat ik m’n hele jeugd gevoetbald heb bij WHC en mijn vader er ooit jaren bestuurslid was? Nóg meer schijnbare belangen in de verstrengeling om mij de mond mee te snoeren dan de coalitie óóit vooraf had kunnen hopen en bevroeden.

De informatie rolde gelukkig snel op een plek. Ik ben geen beslisser, noch beleidsbepaler, noch richtinggever binnen Stichting Cambium, CBS De Bron, Landstede groep of Agnieten College. Ik ben geen gekozen bestuurder binnen het onderwijs. Ik noch mijn partij hebben geen school beloofd dat gymzalen tot in eeuwigheid zullen blijven. Ik vertegenwoordig geen 1000 leden van een vereniging die tijdens de verkiezingen kunstgras is toegezegd door de partij namens welke ik raadslid ben. Ik besluit niet over inzet van publieke gelden binnen een vereniging met amateurspelers en betaalde spelers. Ik bepaal binnen de genoemde scholen geen beleid noch richting van geldstromen. Ik ‘lever’ twee kinderen en schoolgeld. Dát is mijn rol aldaar.

En als de ABO en PvdA “De Bron vaders’ vooraf mailtjes en influistering verzorgd krijgen vanuit coalitie en college, wie heeft dan het ChristenUnie-Voetbal-raadlid een mailtje gestuurd of iets ingefluisterd over diens mogelijke schijn van belangenverstrengeling? Juist, vooropgezet en hoogst bedenkelijk, zo niet schokkend en kwalijk hoe er in vanuit de coalitie met integriteit wordt omgegaan.

Bekentenis
Als raadslid voel ik verantwoordelijkheid voor álle basisschool kinderen. Mijn dochter en zoon horen daar bij. Of het nu de reformatorische, katholieke of openbaar onderwijs genietende kinderen zijn. Blank, geel, donker. Meisje of jongen, makkelijk óf moeilijk lerend. Het zijn ónze kinderen voor wiens huidige welzijn en kansvolle toekomst wij als volwassen raadsleden diverse voorwaarden scheppen. Waarvoor we verantwoordelijkheid móeten nemen en dragen.

Als raadslid besluit ik ook over rioolheffing. Ik beken, ik heb een riool aansluiting! Neem ik besluiten over WOZ, OZB, afvalstoffenheffing, gemeentelijke belastingen, leges voor rijbewijs of paspoort? Maak ik gebruik van diverse voorzieningen die in stand gehouden worden met gemeenschapsgeld? U heeft me helemaal tuk. Ik barst uit de voegen van de belangen in Oldebroek. De enigen die zuiver kunnen handelen zijn de 2 wethouders die vrijstelling hebben gekregen om buiten de gemeentegrenzen van Oldebroek te blijven wonen en wiens reiskosten wij als samenleving betalen. Ze kennen hier heg noch steg, dus integriteit gewaarborgd. Blijkbaar.

Stemming
Het gehavende, kort voor de vergadering opgeknipte en maatschappelijke onrust veroorzakende voorstel voor aankoop Erica Terpstrahal is na een chaotisch en onduidelijkheden oproepende vergadering van tafel gehaald. Voordat er besloten kon worden. Als het de volgende keer ter tafel komt zal ik wéér deelnemen aan de beraadslagingen. En ja, ik zal ook meestemmen. Ik maak namelijk deel uit van de Oldebroeker samenleving. Een voorwaarde om überhaupt democratisch gekozen te kunnen worden tot raadslid.

Kan ik nog wel raadslid zijn?
‘Een beetje integriteit’ of ‘bovengemiddelde integriteit’ bestaan niet. Je bént integer of je bent het níet. Er zijn geen gradaties. Ik zal ongetwijfeld zwakke plekken of naïviteit bezitten. Als volksvertegenwoordiger heb ik dus de plicht om gevraagd en ongevraagd verantwoording af te leggen voor mijn rol en daden. En om bij elk dossier te meten of ik in algemeen belang handel. Zo hoort dat. Vind ik.

De Christen-coalitie heeft er echter voor gekozen om dit achter de schermen, tijdens een vergadering een zwaartekracht te geven die volstrekt buiten de orde is. Bijzonder spijtig dat men mij niet vooraf informeerde. En ook niet publiekelijk ter verantwoording riep. De samenleving heeft toch recht om te weten waarmee druk wordt uitgeoefend op besluitvorming van een politicus? De samenleving heeft er toch recht op om te weten dat de coalitie twijfelt aan mijn integriteit?

Inmiddels heeft de ChristenUnie de verwijzing naar de mij verweten belangenverstrengeling wel openbaar gemaakt in de media. In december 2012 spreekt de raad over integriteit. Ik zal verzoeken of mijn rol en integriteit door een onafhankelijke partij kan worden onderzocht. De onderste steen moet boven.

Bert-Jan Dokter

Raadslid in de gemeente Oldebroek namens de PvdA